«Մամ, աշխարհում «ամենավատ բանը» գիտես՝ ո՞րն է, որ մայրիկիդ շատ ես սիրում, ու նրան չես կարողանում մերժել». 44-օրյա պատերազմում զոհված 19-ամյա Հենրիկ Էլոյանի մայրը տղայի խոսքերն անընդհատ է հիշում: Մայրը վերջին անգամ որդու հետ խոսել էր 2020-ի հոկտեմբերի 28-ին, և դրանից հետո նրա հետ կապվել չի հաջողվել:
Հենրիկը ծնվել է Կոտայքի մարզի Աբովյան քաղաքում, բանակ զորակոչվել 2019 թվականի հուլիսի 2-ին: Ծառայությունից ընդհանրապես չի դժգոհել: Ընտանիքին միշտ ոգեշնչել ու հավատացրել է՝ ամեն ինչ լավ է. 2 տարի կծառայի ու կվերադառնա տուն:
«Շատ հանգիստ բնավորություն ուներ, համբերատար էր: Ամեն ինչ անում էր, որ ինձ չնեղացնի, միշտ լավ զգամ: Ծառայության մեջ էր ու հորաքրոջից նեղացել էր: Զանգեցի, ասացի՝ Հեն, հորաքրոջդ աղջկա նշանդրեքն է, զանգիր, շնորհավորիր, ասաց՝ չէ: Հետո իմացա, որ զանգել էր, շնորհավորել: Ինձ հետ խոսելիս մի անգամ ասաց՝ քեզ երբեք չեմ ուզում նեղացնել, մա՜մ ջան»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում պատմում է որդեկորույս մայրը՝ Համեստ Էլոյանը:
Հենրիկը ծառայության է անցել Ջաբրայիլում (Ջրական): 44-օրյա պատերազմի ժամանակ սկզբում հենց Ջաբրայիլում էլ պայքար է մղել. «Պատերազմի առաջին օրը տալս զանգահարեց, ասաց՝ Համեստ, պատերա՛զմ է, մեր տղաները…. ու չկարողացավ լացը զսպել: Միանգամից զանգահարեցի Հենրիկին, պատասխան չկար: Հետո իր հրամանատարներից մեկի հետ կապ հաստատեցի, ասաց՝ Հենոն կա, ամեն ինչ կարգին է նրա հետ»,- վերհիշում է տիկին Համեստը:
Մի քանի օր հետո արդեն Հենրիկն ինքն է զանգել ծնողներին, գոտեպնդել ու ուժ է տվել՝ կռվում են՝ առանց նահանջի մասին մտածելու: Ջաբրայիլում 19-ամյա տղան կռվել է մինչև հոկտեմբերի 2-ը, որից հետո երեք օր եղել է շրջափակման մեջ: Հոկտեմբերի 7-ին վիրավորվել ու տեղափոխվել է Սյունիքի մարզի Խնձորեսկ գյուղի հոսպիտալ: Վերքը եղել է ողնաշարի հատվածում, ու Հենրիկին 1 շաբաթով մայրական խնամք են նշանակել:
Հետո ասել են՝ նրան հետ կբերեք Սիսիանի հոսպիտալ՝ ստուգումների, որպեսզի հասկանանք՝ վիրահատելու կարիք կա՞, թե՞ ոչ:
«Բժիշկն ասաց, որ Հենրիկին հետ չեն կարող տանել, բայց ինքը տրամադրված էր, որ հետ գնա, ընկերների մոտ լինի: Մի շաբաթվա ընթացքում էլ անընդհատ հոսպիտալներ էր գնում, ընկերներին էր փնտրում: Հոկտեմբերի 24-ին տարանք Սիսիան, ասացին, որ Երևանում հոկտեմբերի 28-ին կվիրահատեն»,- պատմում է մայրը:
Սակայն Հենրիկն այդպես էլ տուն չի դարձել. հոկտեմբերի 25-ի առավոտյան նրան նորից Արցախ են տարել, ասել է՝ որտեղ ընկերներս, այնտեղ էլ՝ ես: Լիովին չապաքինված՝ գնացել է Շուշիի: Այնտեղ երկու օր մնալուց հետո տեղափոխվել է Մարտունու շրջանի Կարմիր Շուկայի հատված:
«Չէր ուզում հեռախոսով խոսելու ժամանակ շատ բաներ ասել ու երբեմն հանելուկներով էր խոսում: Հորը հարցրել էր՝ ո՞րն է իր սիրելի երգը, ասել էր՝ «չենք տա Շուշին մենք ուրիշին»: Էդտեղից հասկացանք, որ Շուշիում է, հետո հրամանատարներից իմացանք, որ տեղափոխել են Կարմիր Շուկա: Հոկտեմբերի 28-ին խոսում էինք, շատ ուրախ էր ու մեզ ոգեշնչում էր, քրոջն ասաց՝ «հարսանիքդ Բաքվում ենք անելու»: Ժամեր անց այն մեքենան, որով նրան տեղափոխել էին Կարմիր Շուկա, պայթել էր…»,- վերապրում է որդեկորույս մայրը:
Նոյեմբերի 1-ի առավոտյան տիկին Համեստը եկեղեցի է գնացել, Տիրոջը խնդրել, որ որդու մասին ցանկացած լուր լսի: Հենց այդ օրն էլ հրամանատարներից մեկից իմացել են, որ Հենրիկը զոհվել է: Ծնողները որդու մասին հստակ տեղեկություն իմանալու համար դիմել են նաև ՀՀ պաշտպանության նախարարություն, որտեղից էլ հաստատել են, որ նոյեմբերի 22-ին Հենրիկի մարմինը գտել են Կարմիր Շուկայի տարածքից: Դեկտեմբերի 31-ին ԴՆԹ-ի պատասխանով ճանաչել են նրան:
Հենրիկ Էլոյանի մարմինն ամփոփել են «Եռաբլուր»-ում: Մայրը նկատում է՝ որդին հավերժ 19 տարեկան է: Նրա մասին հիշողությունները հարազատները միշտ վառ կպահեն, անգամ՝ նռան պատմությունը, որը Հենրիկի սիրած միրգն էր, սակայն պատերազմի օրերին դարձել է չսիրելին. օրեր շարունակ շրջափակման մեջ մնալու ժամանակ Հենրիկն ու զինակից ընկերները միայն նուռ են կերել…