Ինֆեկցիոն: IV բաժանմունք: Զրո պալատ: Ամենատխուր պալատն աշխարհում: Հենց այս պալատի դիմաց են ծակում պուճուրների թաթիկները, և այստեղ են լաց լինում մամաները: Առաջին օրը լաց ես լինում նրանց հետ, երկրորդ օրը արցունքներդ լցվում են ճաշիդ մեջ, իսկ երրորդ օրվանից բացահայտում ես, որ այդ պահին հանգիստ վայելում ես ուտելիքդ:

Գիշերը փռվում է քրքրված ասֆալտին: Անձրևը քաղցած գազանի նման լիզում է մայթերը: Անքնությունը խցկվում է պատերից ներս ու ծիծաղում է գիշերվա կեսին: Էնպե՜ս է ծիծաղում:

Մամաների աչքերի տակ շերտավոր գոգավորություններ են առաջանում, որոնցում ապրում են նրանց չապրած գիշերները: Իսկ գիշերները կարող են չափազանց երկար լինել: Կտավները հիվանդանոցների պատերին հավանաբար այն պատճառով են ծեփում, որ գիշերով մոռանաս իրականությունը, չլսես անձրևի ձայնը, որը հիմնականում առաջանում է կույտավոր ամպերից, բարձրանում է վեր ու իջնում, բարձրանում է վեր ու իջնում, ու չի հոգնում սեփական շրջապտույտից, գլխապտույտ չի ունենում, ընդամենը ջուր, ոչինչ չզգացող, դատարկ, թափանցիկ, որը ծնվում է, սակայն երբեք չի մեռնում: Կնայես անձրև պատկերող կտավներին ու կմտածես դրանց գույների մասին, հեղինակների մասին, ժամանակների մասին, որ քուն գա աչքերիդ ու տեսնես երազներ, որոնք հավանաբար նման կլինեն Էլ Գրեկոյի «Հրեշտակների համերգին», ու գուցե ինքդ էլ վեր բարձրացնես թևերդ ու պար գաս, տխուր աչքերով, տխուր հոգով թռչկոտես միջանցքներում,  որ հոգիդ թեթևանա,  ու մարմինդ չզգա կոշտ մահճակալի կոպտությունը: Իսկ սի՞րտդ: Սիրտդ կկլորանա բառերի սակավությունից, ու միայնության զգացողությունը կհայտնվի ու կկպչի նրան: Ամենատխուր բառերը չգրվող բառերն են, որոնք չկան ոչ մի բառարանում, սակայն մրմռացնում են սիրտը: Իսկ ցանկացած սիրտ վաղ թե ուշ մեռնելու է: Քառախորշ, պերիկարդում հանգիստ ծածկված, արյունով լցված, կարմիր, բռունցքի չափ, բարակ կամ հաստ պատերով, արագ կամ դանդաղ բաբախող մարդկային սիրտը կծկվելու է ու վաղ թե ուշ մոռանալու է իր ֆունկցիան: Հետո հնարավոր է ջղաձգվես անքանությունից ու ցանկանաս հերթով պոկել պատերի նկարները, շպրտել ցած ու հանգիստ տեսնել դրանց անկումը, լսել զրնգոցը, շոշափել պատերը, զգալ դրանց մերկությունը…առավոտյան գուցե չնկատես պատերը ու չհիշես, որ քեզ ծաղրում էին հորինված դեմքերը, ծառերն ու անձրևները, ծաղրում էին քնել ցանկանալու քո ամենասովորական ցանկությունը, ու կանհանգստանաս միայն մեջքիդ ու կողերիդ ցավերից, հետո ձագուկիդ դեմքին կնայես ու սեփական մարմնիդ ցավը ևս կմոռանաս: Չես հիշի անձրևը, գիշերը, տխրությունդ, հոգնած կոպերդ, երբ նա լաց լինի, ներսումդ մի բան կճաքի ու կցավեցնի քեզ ավելի ուժեղ:

Գորշ գայլերի նման անցանք մեր ճանապարհը, մինչև կարողացանք զգալ ու ապրել ձագուկի սերը, ինչպես Յութայում՝ Վտանգի քարանձավում ապրող ու մեռնող շները, կամ ինչպես ընդունված է ասել՝ գայլերի տեսակները, որ ապրեցրեցին իրնց սերունդներին,ինչպես ցանկացած տեսակ, ինչպես ցանկացած գազան, որ ծնկի է եկել իր տեսակի առաջ ու պայքարել հանուն նրա գոյատևման:

Բայց լիրբ կատուն ինչ-որ տանիքում կլքի նոր ծնված ձագին, որ արտացոլի իր տեսակը, գուցե ցավ զգա, գուցե՝ոչ, և ո՞վ կհասկանա մայր կատվի հոգում կատարվածը: Ձագը կփնտրի մոր կուրծքը ու չի գտնի: Մայր կատուն էլ չի գա: Երբեք չի գա: Հին Արևելքում՝ Բարեբեր մահիկի տարածքում դեռևս նեոլիթյան ժամանակաշրջանում ապրող իր նախնիներին հավանաբար այդպես էլ չէին ընտելացնի, եթե վախ չլիներ կրծողների նկատմամբ, որոնք վայրնաբար փչացնում էին հացահատիկը, ու այդ անօգնական ձագուկը այդպես էլ չէր հայտնվի մահվան ճանկերում ու չէր դողա ցավից, որին պարզապես լքել էր մայրը: Նա կդադարի շնչել, երբ գա գիշերը, նա, որ ոչնչով արտասովոր չէ, հայտնի չէ աշխարհին, ո՛չ Բեգեմոտն է, ո՛չ Չեշիրյան կատուն, նա ընդամենը մի հասարակ կատվի ձագ է, որը պայքարում է ապրելու համար: Իսկ կյանքը տրված է ընդամենը մեկ անգամ, միակ անգամ, առաջին ու վերջին անգամ:Կյա՜նքը:

Մայր կատուն չի գա:

Նորից գիշեր:

Հիվանդանոցի պատերը կվերանան: Կվերանան նկարները, որոնք ամենևին ինչ — որ մեկին ինչ — որ մի բան մոռացության տալու համար չեն խփվել պատերին, կգան էլի մամաներ՝ նորերը, անփորձները, փորձվածները, բայց էլի նույն աչքերով, նույն ապրումներով, ու «զրո պալատը» կմնա նույնը, մամաները հերթով կգնան տուն, առողջացած ձագուկները կթռչկոտեն շնիկի նման, կհոտոտեն ու կգրկեն իրենց աշխարհը: Մամաները կբռնեն փոքրիկ սիրուն թաթիկները, կհամբուրեն, լայն, շատ լայն բացված աչքերով կնայեն շուրջը, կհամոզվեն որ տանն են, տանը՝ տաքուկ ու ջերմ, բայց էլի, ամեն ակնթարթ, ամեն գիշեր, երբ տեղա անձրևը, քնից վեր կթռչեն, կթվա, որ դեռ այնտեղ են՝ կանգնած զրո պալատի դիմաց ու լսում են իրենց ձագուկի լացը, ու նրանց սիրտն այնպես կցավի, ասես ինչ որ մեկն ածելիով հենց նոր կտրեց այն:

Գիշերը «զրո պալատի» դիմաց կանգնելու համար է…